Penghantaran maklumat dan data telah menjadi sangat penting dalam dunia komputer dan peranti lain.
Dalam bidang ini, litar bertindak sebagai medium yang menghubungkan antara nod atau peranti.
Mungkin anda pernah mendengar tentang LAN (Local Area Network) dan WAN (Wide Area Network) jika anda mempunyai pengetahuan asas pengkomputeran.
Kedua-dua jenis litar ini mempunyai perbezaan dari segi kawasan liputan, sambungan, dan banyak lagi.
Selain LAN dan WAN, terdapat beberapa jenis litar lain yang juga perlu dijelaskan. Artikel ini akan membincangkan pelbagai jenis rangkaian seperti PAN, LAN, WAN, MAN, CAN, SAN, dan WLAN dengan ringkas dan mudah difahami.
1. PAN (Personal Area Network)
PAN (Personal Area Network) digunakan untuk komunikasi yang melibatkan peranti bersebelahan dengan pengguna yang berkaitan.
PAN digunakan untuk menyambungkan komputer, tablet, dan telefon pintar dalam jarak dekat.
Beberapa contoh penggunaan PAN termasuk menghantar muzik, imej dan fail lain.
Terdapat dua kaedah utama yang digunakan dalam sambungan PAN, iaitu secara wayarles dan menggunakan kabel USB.
1. Komunikasi Tanpa Wayar
Dalam komunikasi PAN tanpa wayar, terdapat beberapa teknologi yang biasa digunakan, termasuk:
- Bluetooth. Teknologi ini membolehkan peranti berkomunikasi antara satu sama lain tanpa memerlukan wayar. Bluetooth digunakan secara meluas dalam penghantaran data kecil, seperti pemindahan fail antara telefon pintar dan pembesar suara Bluetooth.
- Inframerah. Teknologi ini menggunakan cahaya inframerah untuk memindahkan data antara peranti. Walaupun jarang digunakan hari ini, inframerah masih terdapat dalam beberapa peranti seperti alat kawalan jauh TV.
- NFC (Near Field Communication). NFC membolehkan pertukaran data yang cepat dan selamat antara peranti bersebelahan. NFC sering digunakan untuk pembayaran elektronik, seperti menggunakan telefon pintar untuk membayar di kedai.
2. Komunikasi dengan Kabel USB
Selain komunikasi tanpa wayar, PAN juga boleh menggunakan kabel USB untuk menyambungkan peranti.
Sambungan ini lebih stabil dan pantas, dan sering digunakan untuk pemindahan data yang lebih besar atau peranti pengecasan.
2. LAN (Local Area Network)
LAN (Local Area Network) ialah koleksi peranti, seperti komputer, pencetak dan pelayan yang disambungkan dalam bangunan yang sama, seperti pejabat atau rumah.
LAN mempunyai beberapa jenis sambungan yang biasa digunakan, termasuk:
1. ARCnet
ARCnet adalah salah satu jenis sambungan LAN terawal dan paling popular pada tahun 1980-an.
Menggunakan teknologi ini, sehingga 255 nod (peranti) boleh disambungkan dalam satu litar. ARCnet juga mempunyai kelajuan pemindahan data sehingga 20 Mbps.
2. Ethernet
Ethernet diperkenalkan pada tahun 1980-an dan menjadi salah satu jenis sambungan LAN yang paling biasa digunakan hari ini.
Versi semasa Ethernet boleh menyokong kadar pemindahan data sehingga 1 Gbps.
3. WLAN (Wireless Local Area Network)
WLAN (Wireless Local Area Network) menghubungkan peranti secara wayarles dalam LAN.
Jika peranti disambungkan melalui kabel, ia dipanggil LAN, tetapi jika ia tanpa wayar, ia dipanggil WLAN.
WLAN biasanya digunakan untuk menyambungkan peranti seperti komputer riba, telefon pintar dan tablet ke rangkaian tempatan.
4. CAN (Campus Area Network)
CAN (Campus Area Network) adalah koleksi dua atau lebih LAN yang disambungkan dalam satu kawasan terhad, seperti kampus universiti.
CAN membolehkan komunikasi antara pelbagai bangunan di kampus yang dilengkapi dengan LAN.
5. MAN (Metropolitan Area Network)
MAN (Metropolitan Area Network) mempunyai skop yang lebih luas daripada CAN, tetapi masih terhad kepada kawasan tertentu dalam bandar.
MAN termasuk beberapa bangunan dalam bandar dan digunakan untuk menyediakan sambungan yang lebih luas.
6. SAN (Storage Area Network)
SAN (Storage Area Network) ialah sejenis rangkaian yang direka khusus untuk tujuan penyimpanan data.
SAN menggunakan sambungan berkelajuan tinggi dan menyediakan akses kepada sejumlah besar data.
Litar ini digunakan dalam storan data yang melibatkan peranti seperti suis dan pelayan.
7. WAN (Wide Area Network)
WAN (Wide Area Network) mempunyai skop yang lebih luas tanpa mengira lokasi geografi di seluruh dunia.
WAN termasuk pelbagai jenis rangkaian, termasuk LAN, CAN, dan MAN.
Contoh WAN yang paling biasa ialah internet, yang menghubungkan berjuta-juta peranti di seluruh dunia.