Power supply (Adaptor) / bekalan kuasa adalah hardware yang mempunyai fungsi untuk menyediakan bekalan elektrik kepada beban elektrik. Sebenarnya, jenis power supply terdapat banyak.
Di Malaysia, jenis bekalan kuasa dibahagikan kepada 3, iaitu: AT, ATX, dan BTX. Walau bagaimanapun, sebenarnya 3 jenis termasuk dalam computer power supply.
Anda perlu tahu bahawa jenis bekalan kuasa bukan hanya computer power supply sahaja, tetapi terdapat beberapa jenis lain. Oke, untuk mengetahui lebih lanjut, mari kita lihat artikel ini!
1. Unregulated Power Supply
Unregulated power supply (brute force) adalah jenis bekalan kuasa yang boleh dikatakan yang paling mudah, kerana ia hanya terdiri daripada transformator, rectifier, dan low pass filter.
Iaitu, jenis bekalan kuasa ini tidak menggunakan pengawal selia untuk menstabilkan voltan output. Supaya sebarang perubahan voltan input akan terus menjadi voltan output.
Bekalan kuasa ini boleh menunjukkan banyak voltan riak “ripple” (Ketidakstabilan yang berbeza-beza dan pesat) dan gangguan AC lain yang digantikan pada DC.
Jika voltan input berbeza-beza, maka voltan output juga akan berbeza-beza mengikut jumlah berkadar.
Kelebihan yang paling dilihat apabila menggunakan unregulated power supply adalah bahawa ia murah, mudah, dan juga cekap.
2. Linear Power Supply
Linear power supply adalah unregulated power supply diikuti oleh satu siri transistor yang berfungsi dalam mod aktif atau linear. Oleh itu, bekalan kuasa ini dinamakan linear power supply.
Bekalan kuasa ini direka untuk mengawal voltan output untuk pemalar pada pelbagai voltan input dengan mengurangkan voltan berlebihan dalam komponen dissipate radiant.
Saiz bekalan kuasa ini boleh dikatakan besar dan berat, kerana ia menggunakan heatsink besar untuk penyejukan.
3. SMPS
SMPS (switched mode power supply) adalah sejenis bekalan kuasa yang dilengkapi dengan regulator switching untuk menukar kuasa elektrik dengan cekap.
Cara kerja power supply switching adalah untuk membaiki voltan talian kuasa AC input ke DC. Ia kemudian menukar DC kembali ke gelombang frekuensi AC yang mempunyai frekuensi tinggi melalui transistor.
Perubahan dikendalikan menggunakan suis yang berfungsi sebagai on/off. Kemudian tetapkan voltan AC (naik/turun) dengan menggunakan suis transformer ringan.
Dan yang terakhir adalah untuk meningkatkan output AC transformer ke DC serta menapis DC untuk output terakhir. Saiz dan bentuk jenis power supply ini agak kecil dan ringan, kerana ia mempunyai teras transformer kecil.
4. Ripple Regulated
Jenis power supply ke-4 ripple regulated yang merupakan satu lagi alternatif kepada linear regulated.
Bekalan kuasa (brute force) yang terdiri daripada transformer, rectifier, dan filter adalah front-end dari rangkaian ripple regulated.
Dalam ripple regulated, transistor akan berjalan dengan ketat mod on/off dan memindahkan kuasa DC kepada kapasiti besar seperti yang diperlukan untuk mengekalkan voltan output.
Voltan di litar ripple ini berbeza-beza dalam frekuensi, bergantung kepada arus beban, yang menjadikan penapisan akhir kuasa DC lebih sukar. Litar ripple regulated ini cenderung lebih mudah berbanding dengan litar switcher.
Di samping itu, regulator di litar ripple tidak perlu mengendalikan voltan tinggi talian kuasa yang mesti dikendalikan oleh transistor switcher. Oleh itu, ia akan menjadikan litar ripple ini lebih selamat berbanding dengan litar switcher.
5. Regulated Power Supply
Regulated power supply (RPS) adalah bekalan kuasa yang mampu mengekalkan kestabilan voltan dan juga arus elektrik walaupun terdapat perubahan / variasi dalam beban atau sumber kuasa.
Dalam kes ini rectifier digunakan untuk menukar arus AC ke DC, yang fungsi utamanya adalah untuk menyediakan voltan yang stabil.
Penstabilan bekalan kuasa ini boleh dikawal untuk memastikan output kuasa kekal dalam had tertentu di bawah keadaan beban.
6. Uninterruptible Power Supply
Uninterruptible power supply atau biasanya dipanggil UPS adalah bekalan kuasa yang membolehkan peranti terus berfungsi untuk beberapa waktu apabila sumber kuasa utama hilang.
Ini bermakna UPS ini mempunyai 2 sumber elektrik yang secara langsung datang dari sumber voltan (input AC) dan bateri di dalamnya.
Apabila sumber kuasa dihidupkan secara normal, voltan input AC secara serentak akan mengecas bateri dan menyediakan arus elektrik untuk beban (peranti elektronik).
Oleh itu, apabila sumber kuasa dimatikan (pemotongan input AC), maka bateri akan mengambil alih untuk menyediakan kuasa untuk beban (peranti elektronik).
7. AC Power Supply
AC power supply adalah bekalan kuasa yang outputnya dalam bentuk voltan semasa AC terlaras (naik atau turun).
Sebagai contoh, menurunkan voltan AC dari 220V hingga 110V untuk peranti yang memerlukan voltan 110V, dan sebaliknya dari voltan AC 110V hingga 220V.
8. DC Power Supply
DC power supply adalah bekalan kuasa yang outputnya dalam bentuk DC semasa dan mempunyai polariti yang sama yang positif dan juga negatif untuk beban.
Bekalan kuasa ini boleh menukar input AC ke DC atau dari DC yang berubah-ubah kepada DC malar dengan voltan telah diturunkan.
9. Programmable Power Supply
Programmable power supply adalah sejenis bekalan kuasa yang boleh dikawal dari jauh melalui input analog atau antara muka digital seperti RS-232 dan ICs GBIP.
Beberapa perkara yang boleh dikawal adalah semasa, voltan, dan juga frekuensi yang dihasilkan oleh power supply. Secara amnya, jenis power supply ini menggunakan mikrokomputer untuk mengawal dan juga memantau operasinya.
Bekalan kuasa ini biasanya dilengkapi dengan antaramuka komputer yang menggunakan protokol komunikasi standard atau proprietary communication protocols.
Ia juga dilengkapi dengan bahasa kawalan peranti seperti SCPI (standard commands for programmable instruments).
10. Computer Power Supply
Computer power supply adalah bekalan kuasa yang menjadi sebahagian daripada komputer yang digunakan untuk menukar kuasa input AC kepada kuasa DC.
Komponen pada komputer semuanya terdapat dalam konfigurasi yang berbeza. Jadi, ia perlu diselaraskan antara komponen-komponen ini dengan baik untuk bekerja dengan baik.
Begitu juga, bekalan kuasa mesti diselaraskan kepada komponen lain dalam komputer. Secara keseluruhannya, terdapat 3 jenis computer power supply, iaitu seperti berikut.
a. AT
AT bermaksud Advance Technology. AT power supply adalah bekalan kuasa generasi awal sebelum ATX power supply.
Pada masa ini bekalan kuasa AT sukar dicari dan jarang digunakan, kerana ia biasanya digunakan oleh pengguna komputer lama.
Pada jenis bekalan kuasa AT dikhaskan untuk memenuhi jenis motherboard AT. Pada Power supply AT mempunyai kabel kuasa elektrik dengan 2 penyambung berjumlah 6 pin.
Di samping itu, bekalan kuasa ini juga mempunyai kuasa elektrik yang boleh dikatakan agak rendah, iaitu kurang daripada 250 watt.
Bekalan kuasa AT tidak mempunyai sistem on/off automatik, jadi pengguna mesti memadamkan secara manual iaitu apabila komputer dimatikan.
b. ATX
ATX bermaksud Advance Technology Extended. Jenis bekalan kuasa ini adalah pembangunan bekalan kuasa AT.
ATX power supply mempunyai sistem on/off automatik yang boleh dimatikan dan dihidupkan dengan isyarat dari motherboard.
Di samping itu, bekalan kuasa ATX juga akan memberikan maklum balas kepada motherboard untuk memberitahu bila untuk log masuk, supaya peranti dapat dihidupkan dan booting dengan selamat.
c. BTX
Jenis bekalan kuasa terakhir adalah bekalan kuasa BTX (balanced technology extended) yang mempunyai ciri khas yang terdiri daripada 2 jenis kabel.
Kabel pertama adalah kabel kuasa yang membawa kepada motherboard dengan sejumlah 24 pin dan kabel SATA dengan beberapa pin sebanyak 15.
BTX power supply adalah sejenis computer power supply yang mempunyai spesifikasi tertinggi antara bekalan kuasa AT dan ATX.
Ini adalah kerana bekalan kuasa BTX sangat sesuai untuk peranti yang digunakan untuk bermain permainan, reka bentuk grafik, penyuntingan video, dan sebagainya.
Di samping itu, BTX power supply juga diketahui mempunyai kecekapan kuasa elektrik yang lebih baik daripada bekalan kuasa lain.
Dan ia sesuai untuk komputer yang menggunakan processor Dual Core, Core 2 Duo, Intel i3, i5, i7, dan AMD terkini.
Penghujung Perkataan
Itu sedikit bercakap tentang jenis power supply. Semoga artikel ini dapat berguna dan dapat menambahkan pandangan anda.
Jika anda mempunyai sebarang pertanyaan, kritikan atau cadangan, sila serahkannya di bahagian komen. Terima kasih.